Η αύξηση των οικιακών συσσωρευτών, μαζί με τα μικρής κλίμακας φωτοβολταϊκά και τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα, πρόκειται να αλλάξουν τα δεδομένα όσο αφορά την αποθήκευση ηλεκτρικής ενέργειας, σύμφωνα με μια νέα έκθεση των ευρωπαϊκών επιστημονικών ακαδημιών. Αλλά οι ειδικοί ισχυρίζονται ότι η αποθήκευση δεν είναι ουσιαστικά απαραίτητη.

«Η αποθήκευση σήμερα αναγνωρίζεται ευρέως ως μια δαπανηρή επιλογή, αλλά το κόστος της μειώνεται και η αξία της βελτιώνεται», ανέφερε τη Δευτέρα (19 Ιουνίου) μια νέα έκθεση του EASAC (European Academic Advisory Council). Η έκθεση αξιολογεί τα τελευταία επιστημονικά στοιχεία σχετικά με τη χρήση της αποθήκευσης στα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας και υπογραμμίζει τι μπορούν να κάνουν οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής για να ενισχύσουν στο μέλλον την αποθήκευση που συνδέεται με το δίκτυο.

Ωστόσο, παρά το αυξανόμενο ενδιαφέρον και τα δισεκατομμύρια των επενδύσεων, δεν αναμένεται να αναπτυχθούν νέες τεχνολογίες αποθήκευσης σε μεγάλη κλίμακα πριν από το 2030, ανέφερε η έκθεση, η οποία είναι η κοινή συνισταμένη μεταξύ των εθνικών ακαδημιών επιστήμης των 28 κρατών μελών της ΕΕ, καθώς και της Νορβηγίας και της Ελβετίας . Για δεκαετίες, οι υδροηλεκτρικοί σταθμοί που κατασκευάστηκαν σε φράγματα και λίμνες λειτουργούσαν σαν μεγάλου μεγέθους μπαταρίες, επιτρέποντας μια βολική μορφή αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας σε μεγάλη κλίμακα. Αλλά οι επιστήμονες μέχρι τώρα δεν κατάφεραν να λύσουν το γρίφο της αποθήκευσης μεγάλων ποσοτήτων ενέργειας στο ηλεκτρικό δίκτυο.

Τώρα, τα νέα καταναλωτικά προϊόντα, όπως η οικιακή μπαταρία που συνδέεται με το δίκτυο της Tesla, σε συνδυασμό με την άνοδο μικρής κλίμακας ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και ηλεκτρικών οχημάτων, γίνονται όλο και πιο δημοφιλή και φέρνουν μια επανάσταση σχετικά με τον τρόπο αποθήκευσης της ισχύος. «Η ανάπτυξη των μπαταριών ιόντων λιθίου αναπτύσσεται ταχύτατα και αναμένεται περαιτέρω ανάπτυξη άλλων τεχνολογιών αποθήκευσης ενέργειας», σημειώνει η έκθεση, δείχνοντας τον αυξανόμενο αριθμό των νοικοκυριών που επενδύουν σε ηλιακούς συλλέκτες και συστήματα μπαταριών για αυτοκατανάλωση.

Και οι διαμορφωτές πολιτικής είναι πεπεισμένοι ότι μια επανάσταση βρίσκεται σε εξέλιξη. Στην πρωτοβουλία σχεδιασμού της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας η οποία παρουσιάστηκε τον περασμένο Νοέμβριο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έκανε αναφορά σε ένα μέλλον στο οποίο οι οικιακές μπαταρίες, οι ηλιακοί συλλέκτες και τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα είναι όλα συνδεδεμένα με το δίκτυο και μπορούν να τροφοδοτούν ενέργεια στο σύστημα όταν χρειάζεται, κρατώντας το δίκτυο ισορροπημένο.

Δεν υπάρχει ξεκάθαρος νικητής

Ωστόσο, η έκθεση του EASAC ανέφερε ότι δεν υπάρχουν σαφείς ενδείξεις σχετικά με την τεχνολογία που θα επικρατήσει. «Υπάρχουν πολλές διαφορετικές προβλέψεις για τα μελλοντικά κόστη των τεχνολογιών αποθήκευσης», ανέφερε η έκθεση, σημειώνοντας ότι «πραγματοποιούνται σημαντικές επενδύσεις παγκοσμίως σε νέες εγκαταστάσεις μαζικής παραγωγής για την παραγωγή μπαταριών ιόντων λιθίου».

Και παρόλο που η τεχνολογία ιόντων λιθίου τείνει να κυριαρχεί προς το παρόν, η υδροηλεκτρική ενέργεια δεν πρέπει να μπει στην άκρη ακόμα, λένε οι ερευνητές – τουλάχιστον όταν πρόκειται για μεγάλες εφαρμογές αποθήκευσης στο δίκτυο. «Οι αντλίες με υδροηλεκτρική άντληση (PHS) και ενδεχομένως οι μπαταρίες ιόντων λιθίου φαίνεται να είναι έτοιμες για μεγάλης κλίμακας ανάπτυξη κατά τα προσεχή έτη σε εφαρμογές που συνδέονται με το δίκτυο στην ΕΕ», ανέφερε η έκθεση.

Ο καλός, ο κακός και ο άσχημος

Στην πραγματικότητα, ο καθηγητής Mark O’Malley του Πανεπιστημίου McGill του Καναδά και το University College του Δουβλίνου, δήλωσε ότι η αποθήκευση ηλεκτρικής ενέργειας έχει «το καλό, το κακό και το άσχημο».

«Το καλό για την αποθήκευση είναι ότι είναι απίστευτα ευέλικτο» και μπορεί να συμβάλει σε όλες τις πτυχές του ηλεκτρικού συστήματος «, δήλωσε ο O’Malley ο οποίος συντόνισε τη μελέτη για το EASAC. «Το κακό είναι ότι πρέπει να ανταγωνιστεί ενάντια σε οτιδήποτε άλλο. Δεν υπάρχει τίποτα που μπορεί να κάνει η αποθήκευση ότι κάτι άλλο δεν μπορεί να κάνει «, είπε στο κοινό σε μια εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στις Βασιλικές Ακαδημίες Επιστήμης του Βελγίου.

«Η αποθήκευση ως τεχνολογία – θυμηθείτε ότι δεν χρειάζεται ουσιαστικά. Και έχει ένα κόστος κεφαλαίου. Αυτή είναι μια πρόκληση «, δήλωσε ο O’Malley. Ωστόσο, καθώς αυξάνονται οι ποσότητες ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, η αξία της αποθήκευσης αυξάνεται επειδή προσφέρει ευελιξία στο σύστημα και συμβάλλει στην εξισορρόπηση του φορτίου, παρατήρησε.

«Ωστόσο, η ευελιξία μπορεί να παρέχεται από πολλούς ανταγωνιστές. Η αποθήκευση δεν έχει τίποτα μοναδικό στην αγορά ευελιξίας. Είναι πολύ ευέλικτη, χωρίς αμφιβολία, αλλά με πολλούς τρόπους άλλες τεχνολογίες μπορούν να κάνουν το ίδιο πράγμα «, ανέφερε αναφερόμενος κυρίως στην ικανότητα ζήτησης-ανταπόκρισης.

Επιδοτήσεις για την αποθήκευση;

Ο κ. Claude Turmes, πράσινος ευρωβουλευτής από το Λουξεμβούργο, είναι ένας μεγάλος οπαδός της αναδυόμενης αγοράς για τις αποκαλούμενες «ευέλικτες υπηρεσίες», προβλέποντας ότι θα αναπτυχθούν τα επόμενα χρόνια ως αιολική ενέργεια, ηλιακή ενέργεια, αποθήκευση μπαταριών, παροχή ενέργειας σε φυσικό αέριο. «Προσωπικά, νομίζω ότι αυτό το θέμα αποθήκευσης είναι πιθανώς υπερβολικό», δήλωσε ο Τούρμες, προσθέτοντας ότι παρόλα αυτά πρέπει να εξεταστεί.

«Το μόνο ερώτημα που θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε ως υπεύθυνοι για τη χάραξη πολιτικής είναι αν θέλουμε ένα καθεστώς επιδότησης για την αποθήκευση», ή να καθορισθεί αυτό μόνο από τις δυνάμεις της αγοράς, ανέφερε ο κ. Turmes, αναφερόμενος στις τρέχουσες συζητήσεις του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με την πρόταση σχεδιασμού της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, οι οποίες αναμένεται να ολοκληρωθούν μετά το καλοκαίρι.

«Είναι δύσκολο να μάθουμε πώς ακριβώς θα προχωρήσουμε στην αποθήκευση», δήλωσε ο κ. Turmes, τονίζοντας ότι οι λύσεις διαχείρισης της ζήτησης με βάση τις ICT θα πρέπει επίσης να θεωρηθούν ως μέρος της εξίσωσης ευελιξίας. Ο Frauke Ties, εκτελεστικός διευθυντής του Smart Energy Demand Coalition, συμφώνησε, λέγοντας ότι η αποθήκευση ενέργειας και η απάντηση στην πλευρά της ζήτησης δεν πρέπει να θεωρούνται ότι ανταγωνίζονται μεταξύ τους αλλά ως δύο πλευρές του ίδιου νομίσματος.

«Θα γίνεται όλο και πιο δύσκολο να διακρίνουμε» τις λύσεις έξυπνης ζήτησης που οδηγούνται από τις ICT και της αποθήκευσης, υπογράμμισε ο Tie. «Για παράδειγμα, εάν φορτίζω το ηλεκτρικό μου αυτοκίνητο αυτό θεωρείται αποθήκευση ή ανήκει στην πλευρά της ζήτησης; Νομίζω ότι τα πράγματα δεν είναι ξεκάθαρα ακόμη».