Με αναλήψεις από τα... στρώματα πληρώθηκε το μεγαλύτερο μέρος των άμεσων φόρων που κατέβαλαν οι φορολογούμενοι είτε για φόρο εισοδήματος είτε για ΕΝΦΙΑ τους τελευταίους μήνες του 2016. Το ποσό αυτό υπολογίζεται γύρω στα 5 δισ. ευρώ και είναι το νούμερο κατά το οποίο μειώθηκε το φυσικό χρήμα που κυκλοφορεί στην αγορά, όπως καταγράφεται από την Τράπεζα της Ελλάδος.

Σύμφωνα με τα σχετικά στοιχεία, το χρήμα που κυκλοφορεί και δεν είναι κατατεθειμένο σε τραπεζικούς λογαριασμούς μειώθηκε στα τέλη Οκτωβρίου στα 14,5 δισ. ευρώ από 20,9 δισ. ευρώ τον Οκτώβριο του 2015. Πρόκειται για το χρήμα που υπάρχει σε θυρίδες και σε στρώματα και στο οποίο εάν προστεθούν και αυτά που διατηρούν οι Ελληνες στην «τσέπη τους» με βάση την κατανομή σε χαρτονομίσματα της ΕΚΤ, φθάνει τα 43,8 δισ. ευρώ.

Η μείωση του χρήματος που είναι σε στρώματα και θυρίδες κατά 5 δισ. ευρώ περίπου τους τελευταίους μήνες κατευθύνθηκε για την πληρωμή των φόρων. Πρόκειται για τους φόρους που καταβλήθηκαν μετά την εκκαθάριση των φορολογικών δηλώσεων και αφού έγινε ο συμψηφισμός με τους φόρους που είχαν ήδη παρακρατηθεί. Το ποσό που εισπράχθηκε σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών, μετά την εκκαθάριση των δηλώσεων για τα φυσικά πρόσωπα ανήλθε στα 3,7 δισ. ευρώ, ενώ εάν προστεθούν και άλλα 2,6 δισ. ευρώ που είναι ο ΕΝΦΙΑ που αναλογεί στα φυσικά πρόσωπα, οι καθαρές εισπράξεις του Δημοσίου φθάνουν έως και τον Ιανουάριο του 2016, στα 6,3 δισ. ευρώ. Να σημειωθεί ότι από τις εισπράξεις των 20 δισ. ευρώ το 2016 από άμεσους φόρους, το 70% περίπου παρακρατείται στην πηγή και μόλις το 30% καταβάλλεται με την εκκαθάριση των φορολογικών δηλώσεων.

Το ποσό που βρίσκεται σε θυρίδες και στρώματα διαμορφώθηκε στο τέλος Οκτωβρίου στα 14,5 δισ. ευρώ και έχει μειωθεί κατά 6,5 δισ. ευρώ μέσα σε ένα χρόνο, δηλαδή από τον Οκτώβριο του 2015, αφού προηγουμένως είχε φτάσει στο υψηλότερο σημείο των τελευταίων χρόνων. Συγκεκριμένα, το χρήμα εκτός τραπεζικών λογαριασμών είχε εκτιναχθεί στα 22,3 δισ. ευρώ τη χρονιά της μεγάλης αβεβαιότητας και των πολλαπλών εκλογών το 2012. Καθώς η αβεβαιότητα άρχισε σταδιακά να αποκαθίσταται, το ποσό αυτό μειώθηκε σταδιακά και περιορίστηκε στα 4 δισ. ευρώ τον Νοέμβριο του 2014.

Μετά την προκήρυξη των πρόωρων εκλογών και τους μήνες που ακολούθησαν, το ποσό αυτό εκτινάχθηκε σε νέο επίπεδο ρεκόρ, φθάνοντας τα 22,8 δισ. ευρώ τον Ιούνιο του 2015. Ο λόγος ήταν ότι το χρήμα που έφευγε την περίοδο εκείνη μαζικά από τους τραπεζικούς λογαριασμούς, έβρισκε καταφύγιο σε σπίτια και θυρίδες. Μετά την επιβολή των capital controls, το ποσό αυτό σταθεροποιήθηκε, αφού λόγω των περιορισμών σταμάτησαν οι εκροές από τις τράπεζες, χωρίς ωστόσο τα χρήματα αυτά να επιστρέφουν στους τραπεζικούς λογαριασμούς. Από τον Ιούνιο, δηλαδή με την εκκαθάριση των φορολογικών δηλώσεων, άρχισε να μειώνεται κατά 1 δισ. ευρώ κάθε μήνα. Με τα υπόλοιπα στους τραπεζικούς λογαριασμούς να παραμένουν σταθερά επίπεδα τους τελευταίους μήνες, είναι πλέον σαφές ότι τα ελληνικά νοικοκυριά τραβάνε χρήματα από το τελευταίο απόθεμα ρευστότητας που διατηρούν στα σπίτια τους και στις θυρίδες των τραπεζών.

Η πρόσφατη απελευθέρωση που έγινε από το καλοκαίρι για το νέο χρήμα που μπαίνει στις τράπεζες με τη δυνατότητα ανάληψης του 100% του ποσού που έρχεται από το εξωτερικό και του 30% που βγαίνει από στρώματα και θυρίδες, δεν βοήθησε στην αύξηση στα υπόλοιπα των καταθέσεων που έχουν οι Ελληνες στις τράπεζες. Αιτία δεν είναι μόνο το γεγονός ότι η αβεβαιότητα συνεχίζει να πλανάται πάνω από τη χώρα. Είναι κυρίως γιατί αυτό που μπήκε ως νέο χρήμα κυρίως μέσω θυρίδων, ξαναβγήκε σχεδόν ταυτόχρονα για να καλυφθούν οι υποχρεώσεις σε φόρους. Ετσι σύμφωνα με τα στοιχεία για τις αποταμιεύσεις των νοικοκυριών σε τράπεζες, η αύξηση στις καταθέσεις από τον Ιούνιο δεν ξεπέρασε τα 500 εκατ. ευρώ και τα υπόλοιπα παραμένουν σταθερά στο χαμηλό ιστορικό των 102,2 δισ. ευρώ.