Το Λεουβάρντεν είναι μια μικρή πόλη στη βόρεια Ολλανδία. Το στοίχημα της πολιτιστικής πρωτεύουσας της Ευρώπης το βλέπει περισσότερο σαν ένα κοινωνικό πείραμα, δίνοντας έμφαση στις έννοιες της ανεκτικότητας, της πολυμορφίας, της πολυπολιτισμικότητας, της κοινωνικής δικαιοσύνης. Πάντα με μια ανοιχτή ματιά.

Η γεωργία συναντά την τέχνη στην ολλανδική επαρχία

Το Λεουβάρντεν είναι επίσης η πρωτεύουσα της ολλανδικής επαρχίας Φρίσλαντ, μιας καθαρά αγροτικής περιοχής. Έτσι πολλές από τις εκδηλώσεις που θα παρουσιαστούν το 2018 σχετίζονται με τη μεγάλη αγροτική παράδοση της περιοχής. Η γεωργία είναι εδώ ο σημαντικότερος πόλος οικονομικής ανάπτυξης. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα του τι μπορούν να δουν οι επισκέπτες είναι η έκθεση «Farm of the World» σε ένα εγκαταλειμμένο αγρόκτημα, όπου βιολογικά λαχανικά μετατρέπονται σε έργα τέχνης στέλνοντας ένα μήνυμα υπέρ της βιώσιμης ανάπτυξης. 

Επίσης ένα θεατρικό έργο που θα παρουσιαστεί στο πλαίσιο της πολιτιστικής πρωτεύουσας έχει τίτλο «Χαμένοι μέσα στο θερμοκήπιο» και αφηγείται την ιστορία μιας φιλίας μεταξύ δύο αγροτών, ενός Ολλανδού κι ενός Πολωνού, ο οποίος είχε έρθει στην περιοχή αυτή ως οικονομικός μετανάστης. Ένα άλλο μότο του Λεουβάρντεν είναι «περισσότερη κοινωνική αλλαγή!». Σε αυτό το πλαίσιο οι διοργανωτές έχουν επιστρατεύσει τους χώρους μιας παλιάς φυλακής για διάφορες εκδηλώσεις και συζητήσεις με κοινωνικό περιεχόμενο.

Για μια τόσο μικρή πόλη, όμως, ο προϋπολογισμός της διοργάνωσης είναι ιδιαίτερα μεγάλος. Ανέρχεται στα 80 εκατομ. ευρώ, την ώρα που η έτερη συνδιοργανώτρια του ευρωπαϊκού θεσμού φέτος, η Βαλέτα, έχει προβλέψει να διαθέσει περί τα 10 εκατομ. ευρώ.

Ανάδειξη της μπαρόκ κληρονομιάς της Μάλτας

Και στην πρωτεύουσα της Μάλτας οι προετοιμασίες για την φιλοξενία του θεσμού της πολιτιστικής πρωτεύουσας της Ευρώπης είναι πυρετώδεις. Για τα εγκαίνια έχει προγραμματιστεί μια παραδοσιακή «φιέστα» με πολύ χορό, μουσική και εικαστικά δρώμενα. Παρά τον εμφανώς μικρότερο προϋπολογισμό σε σχέση με το Λεουβάρντεν, και εκεί το πρόγραμμα είναι πλούσιο, με 140 πρότζεκτ και 400 εκδηλώσεις μέσα στο 2018.

Αξίζει να σημειωθεί ότι το 2018 έχει ανακηρυχθεί συγχρόνως και Ευρωπαϊκό Έτος Πολιτιστικής Κληρονομιάς. Σε αυτό το πλαίσιο η Βαλέτα έχει ως στόχο να αναδείξει την πολιτιστική κληρονομιά της Μάλτας, ενός μεσογειακού νησιού με πλούσια μπαρόκ αρχιτεκτονική παράδοση. Μεταξύ άλλων στο πρόγραμμα των πολιτιστικών εκδηλώσεων ξεχωρίζουν ένα κινηματογραφικό κι ένα λογοτεχνικό φεστιβάλ καθώς και μια έκθεση μόδας.

Ο θεσμός της πολιτιστικής πρωτεύουσας της Ευρώπης ξεκίνησε το 1985 μετά από πρωτοβουλία της τότε ελληνίδας υπουργού Πολιτισμού Μελίνας Μερκούρη. Πρώτη πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης ήταν την ίδια χρονιά η Αθήνα. Στόχος ήταν εξαρχής η ανάδειξη των πολιτιστικών ιδιαιτεροτήτων διαφορετικών ευρωπαϊκών πόλεων. Χρηματοδοτούμενος από ευρωπαϊκά κονδύλια, ο θεσμός της πολιτιστικής πρωτεύουσας της Ευρώπης αποτέλεσε από νωρίς έναν σημαντικό μοχλό αστικής ανάπτυξης και τόνωσης του πολιτισμού για πολλές πόλεις. Μέχρι σήμερα ο θεσμός αυτός συνεχίζει να υπάρχει, δίνοντας κάθε χρόνο σε ευρωπαϊκές πόλεις τη δυνατότητα να προβάλουν τον πολιτισμό τους αλλά και να επωφεληθούν από την ευρωπαϊκή στήριξη.